Instrument dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (ang. SME Instrument) jest narzędziem finansowania innowacji na poziomie Europejskim. Wprowadziła go Komisja Europejska wraz z rozpoczęciem nowej perspektywy finansowej 2014-2020. Funkcjonuje on w ramach programu Horyzont 2020. Zasady regulujące uczestnictwo oraz rozliczanie projektu są zatem opisane przez program pracy (Work Programme) w ramach programu Horyzont 2020. Inicjatywa ta dotyczy europejskich MŚP. Przedsiębiorstwa z krajów trzecich mogą być podwykonawcami.

Ze względu na ukierunkowanie rynkowe, uwzględniając prawa własności intelektualnej do nowopowstających technologii/produktów, umożliwiono w tym przypadku aplikowanie pojedynczym firmom. Może to być istotną zachętą dla tych firm, które w trosce o swoje Know How nie chciały dotychczas uczestniczyć w projektach na poziomie Europejskim ze względu na konieczność współpracy w ramach konsorcjów. W przypadku Instrumentu wnioski składać mogą zarówno pojedyncze firmy jak i konsorcja (jeśli pracują nad tą samą technologią i mają uregulowane pomiędzy sobą prawa własności do danego rozwiązania, dotyczy to przede wszystkim fazy 2).

Poziomy gotowości technologicznej

Możliwość finansowania danego przedsięwzięcia została uzależniona w przypadku Instrumentu dla MŚP od poziomu gotowości technologicznej (Technology Readiness Level). Poziomy gotowości technologicznej są powszechnie przyjętym kryterium oceny zaawansowania rozwoju kluczowych technologii na całym świecie. Można zatem spotkać definicje odbiegające od tej, którą przyjęła Komisja Europejska. Tylko w USA funkcjonuje równolegle wiele definicji TRL. Osobne definicje posiada NASA, DOD (Department of Defence), DOE (Department of Energy) i inne amerykańskie instytucje finansujące wdrożenia innowacji. W Polsce poziomy gotowości technologicznej opisuje Dziennik Ustaw Nr 18 Poz. 91. z dnia 4 stycznia 2011 r. w sprawie sposobu zarządzania przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju realizacją badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa.
Znajomość większości z tych definicji może pomóc w zrozumieniu idei gotowości technologicznej. Wiążąca zaś dla Instrumentu dla MŚP jest definicja Komisji Europejskiej. Znaleźć ją można w dokumencie „HORIZON 2020 –WORK PROGRAMME 2014-2015 General Annexes” w punkcie G.
Dla zdecydowanej większości konkursów w ramach Fazy I Instrumentu jest to poziom 6 TRL. Są jednak odstępstwa, dotyczące innowacji medycznych.

SME Instrument Faza I (od pomysłu do strategii wejścia na rynek)

W pierwszej fazie można starać się o wsparcie w formie ryczałtu w wysokości 50 tys. euro na sprawdzanie, czy pomysł posiada potencjał wejścia rynkowego na poziomie Europejskim, a nie tylko regionalnym. Należy jednak mieć na uwadze zapisy szczegółowe dokumentacji konkursowej mówiące o finansowaniu w wysokości 70% na tym etapie. Faza ta może trwać maksymalnie 6 miesięcy. Jej efektem powinno być studium uwarunkowań wdrożenia innowacyjnego produktu/usługi na rynek, a zawierające:

• weryfikację techniczną wykonalności projektu,
• ocenę ryzyka,
• analizę rynkową,
• ocenę realności koncepcji, zaangażowania użytkowników,
• analizę stanu własności intelektualnej,
• ocenę strategii rozwoju projektu,
• poszukiwanie partnerów technologicznych,
• ocenę gotowości do utworzenia trwałego projektu o dużym potencjale, związanego ściśle ze strategią rozwoju oraz standardami Europejskimi.

SME Instrument Faza II (od strategii wejścia na rynek do gotowości rynkowej)

Można się tu starać o dofinansowanie od 0,5 do 2,5 mln euro w wysokości 70% kosztów kwalifikowalnych dla projektu trwającego od roku do 2 lat.
Na tym etapie MŚP będzie rozwijać swój pomysł przez działania innowacyjne, takie jak:

• demonstracja,
• testowanie,
• pilotaż,
• skalowanie,
• miniaturyzacja.

Na tym etapie planowany jest również bardziej rozwinięty biznes plan (około 30 stron). Biznes plan ma osiągnąć taką formę, aby go przedstawić przy wejściu kapitałowym czyli w przypadku logiki Instrumentu – przejść płynnie do Fazy III.

SME Instrument Faza III (przygotowanie do wprowadzenia na rynek)

MŚP otrzymają szerokie wsparcie, szkolenia, mentoring oraz ułatwienie dostępu do finansowania ryzyka, w celu dalszego udoskonalenia projektu, uwzględniając ostateczny cel jakim jest wprowadzenie produktu lub usługi na rynek przez szeroko pojęty proces komercjalizacji.
Dodatkowo w tej fazie udzielane będzie wsparcie przez sieć Enterprise Europe Network (EEN).
Na tym etapie nie zapewniono bezpośredniego wsparcia finansowego.

Rady oceniających wnioski do Instrumentu po dotychczasowych etapach oceny wniosków

W wielu przypadkach, okazuje się że proces oceny w ramach Instrumentu jest bardzo selektywny i tylko najlepsi z najlepszych odnoszą sukces otrzymując dofinansowanie swojego projektu.

Po dotychczasowym procesie oceny wniosków, sformułowano 6 słabych punktów charakteryzujących wnioski, których uniknięcie zdaniem ewaluatorów (oceniających) może być przydatne dla wnioskodawców przygotowujących się do uczestnictwa w Instrumencie.

Większość niewybranych wniosków posiadało następujące niedoskonałości:

• zbyt duży nacisk na omówienie projektu, a nie na możliwości biznesowe,
• nieprzekonujący opis firmy (trzeba wyjaśnić, dlaczego to nasza firma odniesie sukces, a nie nasz konkurent),
• brak omówienia konkurencyjnych rozwiązań, albo bardzo zdawkowe omówienie i marginalizowanie konkurencji rynkowej,
• posiadanie zbyt niskiego poziomu innowacyjności, często wnioski omawiały produkt, który istnieje już na rynku,
• propozycja wyłącznie pomysłu bez koncepcji jego komercjalizacji,
• próba szczęścia (Instrument MŚP nie jest loterią).

Uwzględnienie powyższych 6 punktów przy opracowywaniu wniosku, można znacznie zwiększyć Państwa szanse na sukces!
w innowacjach konsultanci.

Cel Programu to wzmocnienie spójności terytorialnej, promowanie wewnętrznej integracji oraz poprawa konkurencyjności obszaru Europy Środkowej.

Spójność terytorialna obejmuje odpowiedni dostęp dla mieszkańców i podmiotów gospodarczych do podstawowych usług, bez względu na terytorium, do którego przynależą.

Integracja ma na celu usunięcie barier ograniczających swobody ruch w rozumieniu fizycznym, prawnym, społecznym, gospodarczym, a także informacyjnym.

Konkurencyjność w tym programie obejmuje czynniki „miękkie", pozytywnie wpływające na działalność gospodarczą (jakość życia, zrównoważony rozwój, równouprawnienie płci itd.), a także na osiągnięcie dobrobytu gospodarczego oraz wysokiej jakości życia.

Program realizowany jest w 4 priorytetach:

1. Innowacyjność: 

Priorytet ten obejmuje następujące obszary interwencji:

1. Poprawa ramowych warunków dla innowacji,

2. Tworzenie możliwości dla rozprzestrzeniania i stosowania innowacji,

3. Wspieranie rozwoju wiedzy.

Podstawowymi grupami docelowymi są krajowe, regionalne oraz lokalne władze administracyjne oraz instytucje działające w dziedzinach: 

• edukacji, 
• badań, 
• transferu wiedzy, 
• transferu technologii, 
• rynku pracy, 
• rozwoju regionalnego. 

Inicjatywa ta dotyczy więc następujących instytucji: 

• lokalne i regionalne organy władzy, 
• agencje rozwoju regionalnego i izby handlowe, 
• uniwersytety i instytucje szkolnictwa wyższego oraz instytuty ośrodki B+R i inne placówki badawcze, 
• stowarzyszenia, 
• instytucje zajmujące się transferem technologii,
• małe i średnie przedsiębiorstwa,
• wszelkie grupy społeczne i ich przedstawiciele działający w danym obszarze interwencji.

Celem tego priorytetu jest poprawa jakości życia w miastach i regionach i będą promować zrównoważony rozwój miejski. Będą wspierać rozwój policentryczny mając na celu zapobieżenie dysproporcjom w obszarach miejskich, spowodowanych segregacją społeczną i przestrzenną. Będą także podejmować kwestie zmian demograficzno-społecznych jak również ochrony, utrzymania i wykorzystania zasobów kulturowych.

Priorytet ten obejmuje następujące obszary interwencji:

1.            Rozwój policentrycznych struktur osadniczych oraz współpracy terytorialnej,

2.            Uwzględnienie terytorialnych skutków zmian demograficzno-społecznych w rozwoju miast i regionów,

3.            Wykorzystanie zasobów kulturowych dla uatrakcyjnienia miast i regionów.

Grupami docelowymi są krajowe, regionalne oraz lokalne władze administracyjne oraz instytucje działające w dziedzinach rozwoju miejskiego i regionalnego, transportu, mieszkalnictwa, kultury, turystyki, jak:

• władze lokalne i regionalne,
• instytucje planistyczne i badań stosowanych,
• agencje rozwoju, regionalne agencje innowacyjności,
• grupy interesu,
• operatorzy transportu publicznego,
• spółdzielnie mieszkaniowe i korporacje mieszkaniowe,
• grupy inicjatyw kulturalnych,
• instytucje działające w sektorze ochrony zdrowia,
• organizacje ponadnarodowe działające w obszarze kultury, jak i wszystkie grupy obywateli, których dotyczą obszary interwencji tego priorytetu.

Krajowy Punkt Kontaktowy Programu dla Europy Środkowej:

http://europasrodkowa.gov.pl/kontakt

Opracowano na podstawie informacji zawartych na oficjalnym polskim portalu Programu dla Europy Środkowej:

http://europasrodkowa.gov.pl/program/cele-programu

6. NORWESKI MECHANIZM FINANSOWY ORAZ MECHANIZM FINANSOWY EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO

Priorytety Norweskiego Mechanizmu Finansowego:

• Technologie wychwytywania i składowania CO2 (CCS),
• Globalny fundusz na rzecz godnej pracy i dialogu trójstronnego,
• Dwustronna współpraca badawcza,
• Dwustronny program stypendialny,
• Inicjatywy na rzecz ochrony zdrowia,
• Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć,
• Współpraca w obszarze Schengen oraz walka z przestępczością transgraniczną i zorganizowaną, w tym przeciwdziałanie handlowi ludźmi oraz migracjom grup przestępczych,
• Budowanie potencjału instytucjonalnego i współpraca w obszarze wymiaru sprawiedliwości,
• Wsparcie Służby Więziennej, w tym sankcji pozawięziennych,

Priorytety Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego:

• Różnorodność biologiczna i działania na rzecz ekosystemów,
• Monitoring środowiska oraz zintegrowane planowanie i kontrola,
• Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii,
• Fundusz dla Organizacji Pozarządowych,
• Lokalne i regionalne inicjatywy na rzecz zmniejszenia nierówności i promowania spójności społecznej,
• Inicjatywy na rzecz ochrony zdrowia,
• Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego i naturalnego,
• Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego,
• Fundusz Stypendialny.

http://www.eog.gov.pl/o_programie/informacje_ogolne/programy/strony/start.aspx

Harmonogram naborów wniosków:

http://www.eog.gov.pl/Nabory_wnioskow/Harmonogram/Strony/start.aspx